Bơm hồi nước (hay bơm tuần hoàn) là thành phần then chốt trong hệ thống máy bơm nhiệt (heat pump), đảm bảo nước nóng luôn sẵn sàng tức thì, tối ưu hiệu suất và tiết kiệm năng lượng.
Việc hiểu rõ nguyên lý hoạt động, cách lắp đặt chuẩn, các lỗi thường gặp và phương pháp bảo trì giúp duy trì hệ thống bền bỉ, đặc biệt với các thương hiệu uy tín như Wilo.
Bơm hồi nước là gì và hoạt động ra sao?
Bơm hồi nước (hay bơm tuần hoàn nước nóng) là thiết bị dùng để duy trì nhiệt độ nước nóng ổn định trong hệ thống đường ống, đảm bảo nước nóng luôn sẵn sàng ngay lập tức tại các điểm sử dụng mà không cần chờ đợi hay xả bỏ lượng nước nguội.
Nguyên lý hoạt động cơ bản
- Trong hệ thống bơm nhiệt, nước nóng được tạo ra và lưu trữ trong bình bảo ôn. Tuy nhiên, nếu không có bơm hồi, nước nóng sẽ dần nguội đi khi nằm yên trong đường ống dài, đặc biệt là vào mùa lạnh.
- Bơm tuần hoàn giải quyết vấn đề này bằng cách liên tục hoặc định kỳ luân chuyển nước từ các điểm xa nhất trong đường ống trở về bình bảo ôn để được làm nóng lại. Quá trình này giúp duy trì nhiệt độ nước đồng đều và sẵn sàng phục vụ bất cứ khi nào bạn mở vòi.
Có hai vị trí chính của bơm tuần hoàn nước nóng trong hệ thống máy nước nóng bơm nhiệt:
- Bơm tuần hoàn từ đường ống nước nóng về bồn chứa:
- Vị trí: Bơm này thường được lắp đặt ở cuối đường ống cấp nước nóng, gần điểm sử dụng xa nhất hoặc ở nhánh hồi của hệ thống.
- Nguyên lý: Nó bơm lượng nước đã mất nhiệt trong đường ống (do không sử dụng liên tục và thất thoát nhiệt qua thời gian) quay trở lại bồn chứa để được làm nóng lại bởi heat pump. Khi nước trong đường ống nguội đi dưới mức cài đặt, cảm biến nhiệt độ sẽ kích hoạt bơm hồi hoạt động, hút nước nguội về bồn và đưa nước nóng từ bồn xuống đường ống. Quá trình này dừng lại khi nhiệt độ đường ống đạt yêu cầu. Hệ thống này giúp bạn có nước nóng ngay lập tức mà không lãng phí nước lạnh ban đầu.
- Bơm tuần hoàn nước nóng từ bồn chứa đến máy bơm nhiệt:
- Vị trí: Đối với các hệ thống mà bồn chứa và máy bơm nhiệt tách rời, bơm này thường được lắp trên đường ống nối bình bảo ôn với dàn trao đổi nhiệt của heat pump.
- Nguyên lý: Bơm này có nhiệm vụ hút nước từ bồn chứa qua bộ phận gia nhiệt của máy bơm nhiệt để làm nóng, sau đó nước nóng lại được đẩy trở về bồn. Quá trình này lặp lại liên tục cho đến khi nhiệt độ trong bồn đạt mức cài đặt. Đây là cách máy bơm nhiệt cấp nhiệt cho bồn chứa nước nóng trung tâm.
Về cơ bản, bơm tuần hoàn nước nóng là một loại bơm ly tâm được thiết kế chuyên biệt để duy trì dòng chảy với áp lực tương đối thấp nhưng hiệu quả và yên tĩnh trong các mạch kín. Nó không dùng để đẩy nước lên cao hàng chục mét hoặc di chuyển lưu lượng lớn qua quãng đường xa với áp lực xả cao, mà chỉ cần tạo ra một cột áp “vi sai” nhỏ để bù đắp tổn thất áp suất do ma sát trong mạch kín.
Các lỗi thường gặp của bơm hồi nước và cách xử lý
Để đảm bảo bơm hồi nước hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ, việc nắm rõ các lỗi thường gặp và cách khắc phục là rất quan trọng. Dưới đây là các lỗi phổ biến và hướng xử lý:
- Máy bơm tuần hoàn không hoạt động
- Nguyên nhân: Mất điện nguồn, cháy cầu chì, tiếp điểm dây lỏng lẻo, hỏng mạch điện điều khiển, hoặc bơm bị kẹt cơ học.
- Cách xử lý: Kiểm tra nguồn điện và cầu chì. Siết chặt các kết nối dây điện. Nếu vẫn không hoạt động, cần kiểm tra bo mạch hoặc gọi thợ để kiểm tra bơm có bị kẹt không.
- Máy bơm đang hoạt động nhưng nước không lưu thông hoặc máy quá ồn
- Nguyên nhân: Thiếu nước trong hệ thống (không đủ áp suất), không khí kẹt trong hệ thống nước (bị e khí), một số van nước đóng hoặc bộ lọc bị chặn/bẩn.
- Cách xử lý: Kiểm tra và bổ sung nước cho hệ thống đến mức áp suất yêu cầu. Xả không khí ra khỏi hệ thống (thường qua các van xả khí tự động hoặc thủ công). Mở tất cả các van nước trong đường ống. Tháo và rửa sạch bộ lọc bị tắc nghẽn.
- Công suất làm nóng không tốt (nước không đủ nóng)
- Nguyên nhân: Bơm tuần hoàn hoạt động yếu hoặc không đúng công suất, thiếu chất làm lạnh trong heat pump, tình trạng cách nhiệt của đường ống hoặc bồn chứa kém, dàn trao đổi nhiệt của heat pump bị bẩn hoặc lưu lượng nước tuần hoàn bị chặn/khóa.
- Cách xử lý: Kiểm tra hoạt động của bơm tuần hoàn. Gọi thợ kiểm tra rò rỉ và bổ sung gas lạnh cho heat pump. Kiểm tra và cải thiện bảo quản nhiệt cho đường ống/bồn. Rửa sạch bộ trao đổi nhiệt của heat pump. Làm sạch hoặc thay đổi bộ lọc trên đường ống.
- Máy nén hoặc bơm tuần hoàn phát ra tiếng ồn lớn bất thường
- Nguyên nhân: Thiếu chất bôi trơn (đối với máy nén), bộ phận bên trong máy nén/bơm bị hư hỏng, bạc đạn bị mòn, hoặc lắp đặt không chắc chắn.
- Cách xử lý: Đối với máy nén, cần kỹ thuật viên kiểm tra van mở hoặc thêm dầu. Đối với bơm, kiểm tra độ rơ lắc của vòng bi, bôi trơn hoặc thay thế nếu hư hỏng.
- Áp suất thấp liên tục trong hệ thống nước
- Nguyên nhân: Thiếu chất làm lạnh trong heatpump, nhiệt độ nước lưu thông hoặc nhiệt độ môi trường xung quanh quá thấp so với thiết kế, hoặc áp lực giảm thông qua bộ trao đổi nhiệt bị tắc nghẽn.
- Cách xử lý: Thêm chất làm lạnh (gas lạnh) cho heatpump (do rò rỉ). Kiểm tra van mở rộng. Đảm bảo nhiệt độ môi trường không quá thấp so với giới hạn vận hành của máy.
- Máy nén/bơm tuần hoàn hoạt động nhưng quạt không làm việc
- Nguyên nhân: Sự cố động cơ quạt hoặc sự cố tụ quạt (đối với bơm nhiệt).
- Cách xử lý: Sửa chữa hoặc thay đổi động cơ quạt, hoặc thay đổi tụ quạt cùng mã.
- Cháy cầu chì sau khi đóng mạch bộ chuyển đổi
- Nguyên nhân: Thường do máy nén khí bị cháy, máy nén bị tắc nghẽn, hoặc rò rỉ điện trong hệ thống.
- Cách xử lý: Thay đổi máy nén, hoặc kiểm tra toàn bộ đường dây và các thiết bị điện để phát hiện và khắc phục rò rỉ.
- Nước không được bơm ra ngoài dù động cơ bơm vẫn chạy
- Nguyên nhân: Không khí lọt vào ống hút, còn khí trong ống dẫn hoặc không có nước trong ống (bơm chạy khô).
- Cách xử lý: Siết chặt các khớp nối ống để ngăn không khí lọt vào. Xả hết khí trong ống dẫn và bơm. Đổ đầy nước vào ống và mồi bơm trước khi vận hành.
- Lưu lượng nước rất nhỏ dù động cơ vẫn chạy
- Nguyên nhân: Van trên đường ống bị khóa một phần hoặc bộ lọc bị nghẽn nghiêm trọng.
- Cách xử lý: Mở hết các van trên đường ống. Vệ sinh định kỳ hoặc thay thế bộ lọc.
Hướng dẫn lắp đặt bơm tuần hoàn nước nóng chuẩn kỹ thuật
Để bơm tuần hoàn nước nóng hoạt động bền bỉ và hiệu quả tối ưu, việc lắp đặt đúng kỹ thuật là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các lưu ý và nguyên tắc cơ bản:
- Vị trí lắp đặt:
- Bơm tuần hoàn thường được lắp đặt trên đường ống hồi nước nóng về bình bảo ôn hoặc trên đường ống cấp nước từ bình bảo ôn đến máy bơm nhiệt.
- Nên lắp đặt bơm ở vị trí dễ tiếp cận để thuận tiện cho việc kiểm tra, bảo trì và sửa chữa.
- Tránh lắp đặt bơm thẳng đứng nếu không được thiết kế cho kiểu lắp này, vì có thể gây rò rỉ hoặc tiếng ồn từ bạc đạn động cơ do tải trọng không đồng đều.
- Lắp đặt van chặn:
- Phải gắn van chặn ở cả cửa hút và cửa xả của máy bơm. Điều này cho phép cô lập bơm khỏi hệ thống để bảo trì hoặc thay thế mà không cần xả toàn bộ nước trong đường ống.
- Sử dụng bộ lọc (Y-type strainer):
- Luôn lắp đặt một bộ lọc (lọc Y) ở phía trước cửa hút của bơm tuần hoàn. Bộ lọc này sẽ giữ lại các cặn bẩn, rỉ sét hoặc tạp chất có trong nước, ngăn chúng đi vào làm tắc nghẽn hoặc làm hỏng cánh bơm và các bộ phận bên trong.
- Xả khí kỹ lưỡng:
- Sau khi lắp đặt và trước khi vận hành, cần đảm bảo không có không khí kẹt trong ống dẫn hoặc máy bơm. Khí sẽ ngăn nước tuần hoàn hiệu quả và có thể gây hư hại cho bơm khi chạy khô. Thực hiện xả khí đúng cách theo hướng dẫn của nhà sản xuất bơm.
- Tránh chạy khô:
- Không vận hành bơm tuần hoàn trong điều kiện chạy khô (không có nước) hoặc không cấp đủ nước. Điều này sẽ làm giảm đáng kể tuổi thọ của bơm và có thể làm hỏng động cơ vĩnh viễn do quá nhiệt và ma sát.
- Bảo vệ khỏi thời tiết:
- Không lắp đặt máy bơm trực tiếp dưới trời nắng hoặc mưa (nếu là bơm lắp ngoài trời) để tránh giảm tuổi thọ do tác động của môi trường và nguy cơ chập điện. Nên có hộp bảo vệ hoặc mái che.
- Nối đất an toàn:
- Luôn kết nối dây nối đất cho bơm và toàn bộ hệ thống điện trước khi sử dụng để phòng ngừa tai nạn điện giật do chập điện hoặc rò rỉ điện.
- Độ rung và tiếng ồn:
- Sử dụng các giá đỡ chắc chắn và đệm chống rung (nếu cần) để giảm thiểu tiếng ồn và độ rung truyền ra xung quanh, đặc biệt quan trọng trong các khu vực yêu cầu sự yên tĩnh.
Bảo trì, bảo dưỡng và bảo hành bơm hồi: Kéo dài tuổi thọ và tối ưu hiệu suất
Để bơm hồi nước và toàn bộ hệ thống heat pump hoạt động hiệu quả, bền bỉ theo thời gian, việc bảo trì, bảo dưỡng heat pump định kỳ là vô cùng quan trọng.
- Bảo trì định kỳ:
- Kiểm tra và vệ sinh các bộ phận của bơm thường xuyên (ít nhất 6-12 tháng/lần) để tránh bám cặn, rỉ sét, điều này có thể làm giảm hiệu suất hoạt động và gây tắc nghẽn.
- Kiểm tra hệ thống ống dẫn và van để đảm bảo chúng không bị rò rỉ, rỉ sét hoặc tắc nghẽn, ảnh hưởng đến lưu lượng nước tuần hoàn. Siết chặt các khớp nối, thay thế gioăng đệm nếu cần.
- Đối với các hệ thống lớn, giám sát áp suất và nhiệt độ đầu vào và đầu ra của bơm là cần thiết để phát hiện sớm các bất thường.
- Tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất về cách lắp đặt, vận hành và bảo dưỡng cụ thể cho từng model bơm.
- Chất lượng nước:
- Chất lượng nước ảnh hưởng rất lớn đến tuổi thọ và hiệu suất của bơm. Nước có nhiều cặn vôi, tạp chất hoặc độ pH không phù hợp có thể gây ăn mòn, đóng cặn bên trong bơm và đường ống.
- Sử dụng hệ thống lọc nước hoặc thiết bị chống cặn (như bộ làm mềm nước, bộ lọc thô) là giải pháp tốt để bảo vệ bơm và toàn bộ hệ thống heat pump.
- Bảo hành:
- Nhiều nhà cung cấp dịch vụ bảo hành, bảo trì trọn gói cho hệ thống bơm nhiệt và bơm tuần hoàn, với đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp để hỗ trợ nhanh chóng khi có sự cố.
- Luôn giữ các giấy tờ bảo hành và liên hệ với đơn vị cung cấp/lắp đặt khi có bất kỳ vấn đề nào trong thời gian bảo hành.
Tại sao nên chọn bơm tuần hoàn Wilo?
Wilo là một thương hiệu máy bơm uy tín toàn cầu với hơn 140 năm kinh nghiệm, nổi tiếng với các sản phẩm chất lượng cao, bền bỉ và hiệu quả. Các dòng bơm tuần hoàn nước nóng của Wilo được đánh giá là dẫn đầu thị trường và là lựa chọn lý tưởng cho các hệ thống heat pump.
Ưu điểm nổi bật của máy bơm tuần hoàn Wilo
- Chất liệu bền bỉ: Vỏ bơm thường được làm bằng gang hoặc đồng, trục thép không gỉ, và cánh bơm bằng nhựa kỹ thuật hoặc đồng thau cao cấp hoàn toàn phù hợp để bơm nước nóng, giúp máy vận hành trơn tru và bền bỉ theo thời gian, chống ăn mòn hiệu quả.
- Thiết kế gọn nhẹ và trang nhã: Kiểu dáng hiện đại, tối ưu không gian, linh hoạt trong di chuyển, lắp đặt và bảo trì.
- Động cơ khỏe và êm ái: Công nghệ động cơ tiên tiến giúp bơm hoạt động với tiếng ồn và độ rung thấp, rất thích hợp cho các khu vực yêu cầu sự yên tĩnh cao như bệnh viện, khách sạn, khu căn hộ nghỉ dưỡng, hoặc các hệ thống dân dụng.
- Tích hợp cảm biến và bảo vệ thông minh: Nhiều dòng bơm Wilo có sẵn bộ cảm biến và các tính năng bảo vệ quá nhiệt, quá tải, giúp máy hoạt động an toàn và kéo dài tuổi thọ gấp đôi so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường.
- Dễ dàng lắp đặt và điều chỉnh: Thiết kế linh hoạt cho phép điều chỉnh điều kiện lắp đặt đường ống đa hướng, phù hợp với nhiều cấu hình hệ thống khác nhau.
- Hiệu suất năng lượng cao: Các dòng bơm Wilo hiện đại thường đạt chuẩn hiệu suất năng lượng cao, giúp tiết kiệm điện năng cho hệ thống bơm nhiệt.
Ứng dụng thực tế của bơm tuần hoàn Wilo
- Tuần hoàn nước nóng và hệ thống gia nhiệt: Phục vụ cho các hệ thống nước nóng trung tâm quy mô gia đình, khách sạn, resort, bệnh viện.
- Hệ thống điều hòa không khí: Tuần hoàn nước lạnh/nóng trong các hệ thống chiller, fan coil unit.
- Tuần hoàn hệ thống công nghiệp: Đảm bảo dòng chảy liên tục cho các quy trình công nghiệp cần nhiệt độ ổn định.
- Hệ thống súc rửa: Cung cấp áp lực và lưu lượng ổn định cho các hệ thống vệ sinh, súc rửa.
- Tăng áp lực nước sử dụng trong gia đình: Một số model có thể dùng để tăng áp cục bộ.
- Dùng cho máy nước nóng năng lượng mặt trời: Hỗ trợ tuần hoàn nước từ các tấm collector về bồn chứa.
- Bơm nước nóng trong công nghiệp và sinh hoạt dân dụng: Đa dạng các model cho nhiều nhu cầu sử dụng.
Một số máy bơm nhiệt heat pump gia đình cũng đã tích hợp sẵn bơm tuần hoàn Wilo Hàn Quốc, hoạt động giống như một máy bơm tăng áp điện tử, đảm bảo hiệu suất tối ưu.
Đối với các hệ thống lớn như khách sạn, nhà nghỉ, resort với bình bảo ôn có thể lên tới 10 m³, cần sử dụng máy bơm tuần hoàn Wilo hoặc các loại bơm chân không cơ bản, chịu được nhiệt độ, với lưu lượng từ 3 m³/h trở lên và phải lắp đặt ở ngoài, trên đường ống cấp nước từ bình bảo ôn sang máy bơm nhiệt.
Nếu bạn cần tư vấn thêm về việc lựa chọn công suất bơm phù hợp, các yếu tố như mục đích sử dụng, diện tích, nhiệt độ môi trường, nhu cầu nhiệt độ cụ thể và số lượng người sử dụng/quy mô sản xuất cần được xem xét.
Bạn cũng có thể tham khảo công thức cơ bản để tính công suất nhiệt cần thiết: Q=m×c×ΔT, trong đó Q là công suất nhiệt (kW), m là lượng nước cần làm nóng (kg hoặc lít), c là nhiệt dung riêng của nước (4.186 kJ/kg.°C) và ΔT là chênh lệch nhiệt độ (°C).
Các câu hỏi thường gặp về bơm hồi nước (FAQ)
Câu 1: Bơm tuần hoàn có tiêu hao điện năng nhiều không?
Không. Bơm tuần hoàn được thiết kế để vận hành với công suất thấp, tạo ra cột áp nhỏ để duy trì dòng chảy, do đó lượng điện tiêu thụ không đáng kể so với lợi ích mang lại về tiết kiệm nước và tiện nghi.
Câu 2: Bơm Wilo có lắp được cho máy nước nóng năng lượng mặt trời không?
Có. Các dòng bơm tuần hoàn Wilo hoàn toàn có thể lắp đặt và hoạt động hiệu quả trong hệ thống máy nước nóng năng lượng mặt trời để tuần hoàn nước nóng từ tấm thu về bình bảo ôn.
Câu 3: Có cần dùng 2 bơm hồi cho hệ thống lớn không?
Tùy thuộc vào quy mô và thiết kế hệ thống. Đối với các hệ thống lớn (ví dụ: khách sạn, khu công nghiệp) hoặc những nơi yêu cầu độ tin cậy cao, việc sử dụng 2 bơm (1 bơm chính, 1 bơm dự phòng) hoặc bơm có khả năng chạy luân phiên là cần thiết để đảm bảo hoạt động liên tục và dễ dàng bảo trì.
Enviheat – Dịch vụ sửa chữa & bảo trì heat pump chuyên nghiệp 24/7
Với đội ngũ hơn 30 kỹ sư lành nghề, Enviheat chuyên cung cấp dịch vụ sửa chữa, bảo trì máy bơm nhiệt (heat pump) nhanh chóng – chính xác – tận tâm, phục vụ 24/7 trên toàn quốc. Trang thiết bị hiện đại, linh kiện chính hãng giúp xử lý triệt để sự cố, đồng thời hỗ trợ cho mượn thiết bị khi cần sửa chữa dài ngày.
Chúng tôi đã hoàn thành hơn 1000 dự án cho bệnh viện, trường học, khách sạn, nhà máy, khu nghỉ dưỡng, khẳng định uy tín trên thị trường.
Ngoài heat pump gia đình, heat pump công nghiệp, Enviheat còn nhận lắp đặt – sửa chữa lọc nước đầu nguồn, điều hòa trung tâm, Chiller, Cooling Tower, bồn bể inox, bồn bảo ôn, đáp ứng mọi nhu cầu dân dụng và công nghiệp.
Với hơn 10 năm kinh nghiệm lắp đặt và sửa chữa hệ thống máy bơm nhiệt dân dụng và công nghiệp, Enviheat tự tin mang đến cho bạn giải pháp thay thế/bảo dưỡng bơm hồi tối ưu, bền bỉ.
ENVIHEAT – NHÀ THẦU BƠM NHIỆT, HEAT PUMP, NƯỚC NÓNG TRUNG TÂM LỚN NHẤT VIỆT NAM
Hotline: 0922774999
Email: enviheat@gmail.com
Trụ sở chính : 561 Vũ Tông Phan, Thanh Xuân, Hà Nội
Văn phòng của Enviheat miền Bắc:
Showroom Quảng Ninh: Tổ 1, Khu phố 1, Hồng Hà, Hạ Long, Quảng Ninh
Showroom Lào Cai: 54, Đường Nguyễn Khuyến, Phường Cốc Lếu, Thành phố Lào Cai, Tỉnh Lào Cai
Showroom Hà Giang: 2 đường Hồng Quân, tổ 13. P.Nguyễn Trãi, TP Hà Giang
Văn phòng Enviheat miền Trung:
Showroom Vinh Nghệ An: 7 Ngõ A2 đường Herman, Khối Yên Vinh, P. Hưng Phúc, TP Vinh
Showroom Đà Nẵng: 66. Đường 2/9, P Bình Hiên, Q hải Châu, TP Đà Nẵng
Showroom Khánh Hòa: 2 Bà Triệu, Phường Sài – Nha Trang – Khánh Hoà
Văn phòng Enviheat miền Nam:
Showroom HCM: 373 Nguyễn Thượng Hiền, Phường 11 Quận 10
Showroom Bà Rịa Vũng Tàu: 98B Xô Viết Nghệ Tĩnh, Phường Thắng Tam, Thành Phố Vũng Tàu,
Showroom Kiên Giang: Tổ 1, ấp Bến Tràm, xã Cửa Dương, tp Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang